Taş Duvarlar

DOĞAL TAŞLAR

• Doğal taş, tarih öncesi çağlardan bu yana kullanılan en eski inşaat malzemeleri arasındadır.
• Sert olması, Taşıyıcı niteliği, Yalıtım sağlaması, Dayanıklı olması yer alır.
• Geçmişte doğada bulunduğu şekilde ya da kabaca yontularak kullanılırken zaman içerisinde teknolojinin gelişimiyle farklı biçimler kazandırılarak farklı amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.
• Bu malzemenin bir araya gelişindeki detaylar tasarım dilini oluşturur ve inşa edildiği yöresel bölgenin mimari karekterini belirler.Doğanın içinden gelen bu malzeme çevreci özelliği ile insanoğlu için yaşanılır bir çevre olarak kabul görmüştür.
• Ekolojiktir, Doğa ile uyumludur, Renk yapı ve yüzey çeşitliliği vardır.
• Doğal taş özgündür(Blok halinde ölçüsü yok,  Eskidikçe güzelleşir, Temizliği kolaydır, Masraf gerektirmez, Birkaç yüzyıllık doğal taşlar restore edilerek orjinal hallerine getirilebilir.)
• Doğal taşlar üç boyutludur, Düşük maliyetlidir, Üstün fiziksel özelliklere sahiptir.

DOĞAL TAŞLARIN OLUŞUMLARINA GÖRE İNCELENMESİ

Doğal taşlar oluşumlarına göre üç grupta incelenirler.

• Püskürük Taşlar
• Tortul Taşlar
• Başkalaşmış Taşlar

PÜSKÜRÜK KÜLTELER (KAYAÇLAR)

• Litosferin derinliklerindeki Magma’nın çeşitli tektonik olaylar sonucu yeryüzüne çıkarak soğuması ile meydana gelen homojen ve izotrop yapılı taşlardır. Ancak oluşum yerindeki soğuma hızına göre kriştal yapısındaki değişikliklerle kendi aralarında 3’e ayrılırlar.
• Yavaş Soğuma(Derinlik Külteleri):İri Kristalli yapıdadır. Örnek: Granit, Synit.
• Orta Hızla Soğuma(Damar Külteleri):İnce Kristalli yapıdadır. Örnek: Gabro profir
• Hızlı Soğuma(Volkanik Külteleri):Camsı ve ince kristal yapıdadır.  Örnek:Anzdezit ve Bazalt

TORTUL KÜLTELER

• Püskürük ve başkalaşmış kültelerin çeşitli atmosferik ve tektonik olaylar sonucu parçalanarak tabakalar halinde tortullaşması ile meydana gelmiş, heterojen boşluklu ve fosil yapılı taşlardır. Tabakaların yönü ve bağlayıcının cinsi mukavemeti ve su geçirimliği etkileyen faktörlerdendir. Bağlayıcının silis esaslı olması mukavemeti artırmaktadır. Oluşum nedenlerine göre 3 gruba ayrılırlar.
• Fiziksel Tortul Külteler:Dağınık veya kil, kalker ve silis ile birleşmiş halde bulunurlar.  Örnek: Çakıl ve Gre
• Kimyasal Tortul Külteler:Karbonat,silisve sülfat ile birleşmiş halde bulurlar. Örnek: Traverten ve Alçı Taşı
• Organik Tortul Külteler:Laşler ve fosil çözeltilerinden oluşmuştur. Örnek: Küfeki

BAŞKALAŞMIŞ KÜLTELER

• Püskürük ve tortul kültelerden, yer kabuğu içinde uzun sürede basınç,ısı ve çeşitli kimyasal olaylarsonucu meydana gelmiş ve orijinlerine göre püskürük veya tortul kültelerin özelliklerini gösteren taşlardır. Başkalaşım yerlerine göre iki gruba ayrılır.
• Mağmatojen: Başkalaşım derinlerde olmuştur. Örnek: Arduvaz ve Gnays
• Sedimantojen: Başkalaşım yüzeye yakın bölgelerde meydana gelmiştir. Örnek: Mermer

DOĞAL TAŞLARIN ÜLKEMİZDE ÇIKARILDIKLARI YERLER

• BAZALT : İZMİR, DİYARBAKIR, UŞAK, GEDİZ, MUŞ, BİTLİS, İSKENDERUN, BOYABAT, ESKİŞEHİR, VAN
• ANDEZİT: ANKARA, ÇANKIRI, AFYON, UŞAK, DİKİLİ
• GRANİT: GEBZE, ÇANAKKALE, GÜLLÜK, KIRŞEHİR
• KİREÇTAŞI: ESKİŞEHİR
• TÜF: NEVŞEHİR, ÇANAKKALE, GÜMÜŞHANE
• MERMER: AFYON, MUĞLA, UŞAK, ELAZIĞ, ESKİŞEHİR, KÜTAHYA, BALIKESİR

Türkiye'de en çok taş villaların yapıldığı bölgeler

• Çanakkale
• Ayvalık
• İzmir - Foça
• İzmir - Urla
• İzmir - Çeşme - Alaçatı
• Bodrum - Gümüşlük
• Muğla - Datça'dır.
• Muğla - Marmaris

DUVAR TAŞLARININ ÖZELLİKLERİ

• Taşlar homojen, damarsız ve çatlaksız olmalı; kırıldığından keskin köşeler vermeli ve ufalanmamalıdır.
• Taşların harca yapışma özelliği ve pürüzsüzlüğü tam olmalıdır.
• Kalker türü taşlar ateş etkisi altındaki yerlerde kullanılmamalıdır.
• Yonu taşı olarak ince daneli ve kolay işlenebilir taşlar seçilmelidir.
• Çok kenarlı taşlarda köşe açıları 60 derece’den az olmamalıdır.
• Taşlar laboratuvar testlerinden geçirilerek kullanılmalıdır, dayanıklılığı denenmiş taşlar tercih edilmelidir.

TAŞ DUVARLAR

Taş ocaklarında çıkartılan taşların, inşa edileceği yere göre, kuralına ve tekniğine uygun olarak örülmesiyle oluşan yapı elemanlarıdır.

Bahçe, istinat, temel duvarları vb. yerlerde kullanılır.

Taş duvarlar; kullanılan taşların, elde edilişlerine ve işlenme şekillerine göre gruplar ayrılır.

1. Moloz Taş Duvar
2. Kaba Yonu Taş Duvar
3. İnce Yonu Taş Duvar
4. Kesme Taş Duvar

1. MOLOZ TAŞ DUVAR

Taş ocağından çıkartılan taşların hiç düzeltilmeden ve işlenmeden kullanılmasıyla oluşturulan duvar türüdür.

1. Harçsız moloz taş duvar (kuru duvar)
2. Harçlı moloz taş duvar

Olmak üzere ikiye ayrılır.

HARÇSIZ MOLOZ TAŞ DUVARLAR (KURU DUVAR)

Yük taşımadan bahçe ve çevre duvarı, istinat, su kuyusu, fosseptik ve ağırlık duvarlarında uygulanır.

HARÇLI MOLOZ TAŞ DUVAR

Temel, bodrum ve normal kat duvarlarında, çevre ve istinat duvarlarında uygulanır.

MOLOZ TAŞ DUVAR DERZLERİ

Yatay derzli moloz taş duvar.

Karışık derzli moloz taş duvar.

Mozaik görünümlü moloz taş duvar.

2. KABA YONU TAŞ DUVAR

Moloz taşların çekiç yardımıyla mozaik, kare veya dikdörtgen şeklinde yontulmasıyla elde edilir. Yüzeyi sıvanmayacak cephelerde, çevre ve istisna duvarında uygulanır.

KABA YONU TAŞ DUVAR DERZLERİ

Karışık derzli kaba yonu taş duvar.

Mozaik görünümlü kaba yonu taş duvar. 

Siklop derzli kaba yonu taş duvar.

Yatay derzli kaba yonu taş duvar.

3. İNCE YONU TAŞ DUVAR

Sıvanmayan taş duvarlarda ve kemerlerde kullanılır. Moloz taşlar daha itina ile düzeltilerek elde edilir. Duvarın görünen yüzündeki taşlar dişli kalem ile düzeltilir. İşçilik ve maliyetinin yüksekliğine rağmen, estetik bakımda güzel görünüşlü olduğundan, bina cephelerinden kaplama malzemesi olarak kullanılır.

4. KESME TAŞ DUVAR

• Bütün yüzleri tamamen işlenerek meydana getirilen muntazam şekilli taşlardır.
• Yüz kısmın en küçük kenarı 25 cm alınır.
• İşçiliği ve maliyeti yüksek olduğundan çok sık rastlanan bir duvar şekli değildir.

KESME BLOK TAŞ DUVAR

İşçiliği pahalı olduğundan çok az rastlanan bir duvar çeşididir. Taşların her biri el araçlarıyla ya da makinelerle kesilerek elde edilir. Taşlar, birbirlerine geçmeli olacak şekilde kesilir ya da metal bağlantı parçalarıyla bağlanır. Derz kalınlıkları 1 cm’yi geçmez.

KESME KAPLAMA TAŞ DUVAR

• Kenarları düzgün kesilmiş ince taş plakların, kagir duvar örülürken yüzeye kaplanmasıyla elde edilir.
• İşçiliği kesme blok taş duvardaki gibi zor ve pahalıdır.
• Taş kalınlık ve yükseklikleri 15 cm’den fazla, iki derz arası mesafe 10 cm’den çok olmamalıdır.
• Özellikle ön cephe kaplamalarında kullanıldıkları için stabilite (sağlamlık) arasından üst üste gelen taşlar saplamalarla; yan yana gelen taşlar da düz ve çatal kenetlerle iyice bağlanmalıdır.